Terapötik Rekreasyon: Dünyada ve Türkiye’deki Yeri ve Önemi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17442160Abstract
Rekreasyon kavramı, bireylerin boş zamanlarını fiziksel, zihinsel ve sosyal açıdan yenilenmek amacıyla değerlendirdikleri faaliyetleri kapsamaktadır. Bu faaliyetler içinde “terapötik rekreasyon” (therapeutic recreation) özel bir yere sahiptir. Terapötik rekreasyon, özellikle engelli, kronik hastalığı olan veya psikolojik desteğe ihtiyaç duyan bireylerin yaşam kalitesini artırmak için tasarlanan, yapılandırılmış rekreatif etkinlikleri içeren bir disiplindir (Dattilo, 2015).Terapötik rekreasyon uygulamaları, bireyin fiziksel işlevselliğini geliştirmekle kalmayıp aynı zamanda sosyal bütünleşmesini, özsaygısını ve yaşam doyumunu da destekler. Dünya Sağlık Örgütü (WHO, 2021) sağlığı yalnızca hastalık veya sakatlık hâlinin olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal iyilik hâli olarak tanımlamaktadır. Bu bağlamda terapötik rekreasyon, “sağlık” kavramının bütüncül anlamda gerçekleştirilmesine katkı sağlayan önemli bir araçtır.Son yıllarda gerek dünyada gerekse Türkiye’de, terapötik rekreasyonun önemi giderek daha fazla anlaşılmakta ve bu alanda akademik araştırmalar, uygulama merkezleri ve profesyonel eğitim programları yaygınlaşmaktadır (Karaküçük, 2018). Bu derlemede, terapötik rekreasyonun tanımı, gelişimi, dünyadaki uygulama örnekleri, Türkiye’deki durumu ve geleceğe yönelik öneriler ele alınacaktır
References
Anderson, L., & Heyne, L. (2012). Therapeutic recreation practice: A strengths approach. State College, PA: Venture Publishing.
Austin, D. R. (2013). Therapeutic recreation processes and techniques. Urbana, IL: Sagamore Publishing.
Caldwell, L. L. (2019). Recreation and health promotion in Europe. Journal of Leisure Studies, 38(4), 412–427. https://doi.org/10.1080/02614367.2019.1593924
Dattilo, J. (2015). Positive psychology and leisure. Urbana, IL: Sagamore Venture.
Dattilo, J. (2015). Therapeutic recreation: An introduction (4th ed.). Urbana, IL: Sagamore Publishing.
Dattilo, J., & Williams, R. (2020). Contemporary issues in therapeutic recreation. Urbana, IL: Sagamore Venture.
Gürgan, M. (2003). Terapatik rekreasyonun egzersiz ve sağlıkla ilişkisi; Türkiye'de terapötik rekreasyonun konumu ve terapötik rekreasyon geliştirmede model oluşturma (Yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla.
Iwasaki, Y. (2017). Leisure, stress, and coping: An evolving area of inquiry. Leisure Sciences, 39(1), 1–15. https://doi.org/10.1080/01490400.2016.1155430
Kaplan, R., & Kaplan, S. (1989). The experience of nature: A psychological perspective. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Karaküçük, S. (2012). Terapatik rekreasyon: Bir örnek uygulama. Ankara: Gazi Kitabevi.
Karaküçük, S. (2018). Rekreasyon: Boş zamanları değerlendirme. Ankara: Gazi Kitabevi.
Kül Avan, S., & Parlakyıldız, S. (2024). “Terapatik rekreasyon” çalışmalarının görsel haritalama tekniği ile bibliyometrik analizi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 65–81. https://doi.org/10.33468/sbsebd.368
Lee, H., & Yamada, M. (2018). Therapeutic recreation in Asia: Trends and challenges. Asian Journal of Recreation Studies, 11(2), 101–115.
Lee, J., Sung, Y., & Han, S. (2021). Effects of therapeutic recreation on mental health and life satisfaction: A systematic review. Journal of Therapeutic Recreation, 55(3), 210–226.
Lee, J., Sung, Y., & Han, S. (2021). Future directions in therapeutic recreation: Global challenges and opportunities. Journal of Therapeutic Recreation, 55(2), 130–145.
Stumbo, N. J., & Peterson, C. A. (2019). Therapeutic recreation program design: Principles and procedures (7th ed.). San Francisco, CA: Pearson.
Şimşek, S., & Öztürk, A. (2021). Türkiye’de terapötik rekreasyonun gelişimi ve uygulama alanları. Spor Bilimleri Dergisi, 32(1), 55–72.
Therapeutic Recreation Association (ATRA). (2020). Standards of practice and code of ethics. Washington, DC: ATRA.
Tütüncü, Ö. (2015). Rekreasyon ve rekreasyon terapisinin yaşam kalitesi üzerindeki etkileri. DergiPark. https://dergipark.org.tr
Tütüncü, Ö. (2015). Rekreasyonun ruhsal ve fiziksel sağlık üzerindeki etkileri: Terapötik yaklaşımlar. Spor Bilimleri Dergisi, 26(2), 89–104.
World Health Organization (WHO). (2018). Constitution of the World Health Organization. Geneva: WHO.
World Health Organization (WHO). (2021). Health and wellbeing definition. Geneva: WHO Press.
Yılmaz, O. (2020). Türkiye’de özel gereksinimli bireylerde terapötik rekreasyonun psikososyal etkileri. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 55–68.
Yılmaz, O. (2020). Türkiye’de terapötik rekreasyon alanında farkındalık düzeyi ve mesleki gelişim sorunları. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 45–58.
Yılmaz, O., & Altunöz, Ö.(2024). Terapatik rekreasyon ve uygulamaları [Derleme çalışması]. Academia.edu. https://www.academia.edu
Yılmaz, O. (2024). Açık alanlarda uygulanan terapötik rekreasyon etkinlikleri: Özel gereksinimli bireyler üzerine etki değerlendirmesi. ResearchGate. https://www.researchgate.netAmerican
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Hulusi ALP
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
